44 listy ze świata płynnej nowoczesności to zbiór listów, jakie w latach 2008-2009 wysyłał do pisma "La Republica delle Donne" światowej klasy socjolog Zygmunt Bauman. Po przeczytaniu paru pierwszych rozdziałów mówiących m. in. o wpływie na relacje międzyludzkie telefonii komórkowej, Facebooka czy Twittera zerknąłem ukradkiem na metryczkę autora... 1925 rocznik! Osobiście chciałbym móc w takim wieku być na bieżąco i mieć tak otwarte spojrzenie na otaczającą rzeczywistość. Pozostałe listy poruszają tematy kryzysu finansowego, zdrowego stylu życia, mody, internetu, seksu, wychowywania i kształcenia dzieci, globalizacji i wolności. Zaznaczyłem sobie dwa cytaty, które trafnie jak żadne inne tłumaczą pewne zjawiska. Wpierw fragment listu pt.
Gdzie szukać nadludzkiej siły i po co to robić?, rzecz idzie o religii:
Leszek Kołakowski interpretował zjawisko religii jako przejaw i wyraz niesamowystarczalności człowieka. Wspólnota ludzka stwarza problemy, których nie potrafi zrozumieć i z którymi nie umie sobie poradzić. W zderzeniu z tymi problemami logika ludzka kuleje i zawodzi. Nie będąc w stanie wtłoczyć irracjonalnych faktów dostrzeganych w świecie w sztywne ramy racjonalnego myślenia usuwa je z obszaru ludzkiego doświadczenia i przenosi w rejony uznane za nie dostępne dla ludzkiej myśli i ludzkiego działania (Bóg definiowany jest poprzez niewspółmierność swojej mądrości i potęgi do możliwości poznawczych człowieka; boskość składa się z atrybutów, które ludzie pragnęliby posiadać, ale których nigdy nie zdołają posiąść). Nawiasem mówiąc, właśnie z tego powodu Kołakowski ma absolutną rację gdy zauważa że uczeni teologowie wyrządzili - i wyrządzają - religii więcej szkody niż pożytku, próbując za wszelką cenę przedstawić "logiczne dowody" na istnienie Boga. Od służenia logice i opiewania jej przewag ludzkość ma dyplomowanych fachowców i specjalistów. Ludzie potrzebują Boga ze względu na Jego cuda, anie po to, aby stosował się do praw logiki; potrzebują Jego zdolności dokonywania rzeczy niespotykanych, niezwykłych, niewyobrażalnych a nie umiejętności utrwalania i umacniania tego, co rutynowe nieuniknione i z góry wiadome (Jego rolą jest nieliczenie się z istniejącym stanem rzeczy, a więc wyczyn, o jakim ludzie marzą nadaremnie). Ludzie chcą Boga nieprzeniknionego i nieobliczalnego, a nie przejrzystego i przewidywalnego, potrzebują Jego zdolności do odwracania biegu zdarzeń; pragną Boga, który potrafi unieważniać rzekomo niewzruszony i niezmienny porządek rzeczy, zamiast ulegać mu niewolniczo, jak czyni to większość ludzi przez większość życia. Krótko mówiąc, ludzie potrzebują wszechobecnego i wszechmogącego Boga (lub jego samozwańczych ziemskich pełnomocników), aby ogarnąć wyobraźnią a może nawet poskromić i oswoić wszystkie te straszne i najwyraźniej obojętne głuche i ślepe siły, które znajdują się poza zasięgiem ludzkiego pojmowania i działania
Bardzo dobry tekst na temat wiązania wiary w Boga z racjonalnym myśleniem. I jeszcze cytat drugi, o wielkich korporacjach (
Kto powiedział, że masz się trzymać zasad?):
To zarządy i rady nadzorcze międzynarodowych korporacji, przy otwartym lub cichym wsparciu ze strony największych siły politycznych, postanowiły skruszyć podstawy solidarności pracowników poprzez zniesienie układów zbiorowych, obezwładnienie związków zawodowych i marginalizowanie ich roli, manipulowanie warunkami zatrudnienia, outsourcing oraz "podzlecanie" funkcji kierowniczych i obowiązków pracowniczych deregulację ("uelastycznianie") godzin pracy podpisywanie coraz krótszych umów o pracę przy jednoczesnym zwiększaniu rotacji zatrudnienia, uzależnianie przedłużenia umowy od pilnie i nieustannie monitorowanego zachowania poszczególnych pracowników; krótko mówiąc, przez robienie wszystkiego, co możliwe, by zakwestionować racjonalność zbiorowej samoobrony i podnieść atrakcyjność zaciekłej indywidualnej rywalizacji o względy przełożych.
